Chảy máu cam là triệu chứng rất hay gặp ở trẻ nhỏ, nhất là các bé trong độ tuổi từ 3-10 tuổi. Chảy máu cam (hay còn được gọi là chảy máu mũi) là một loại bệnh lý thuộc vùng tai mũi họng do trẻ bị vỡ các mạch máu nhỏ ở mũi. Chảy máu từ niêm mạc mũi ra mũi trước hoặc chảy ra mũi sau xuống họng. Điều này khiến nhiều bậc phụ huynh cảm thấy bối rối và lo lắng khi không biết xử lý sao cho đúng cách và không gây nguy hiểm cho con em mình. Bài viết dưới đây chúng tôi chia sẻ các thông tin cần thiết về nguyên nhân gây nên tình trạng chảy máu cam ở trẻ. Đồng thời hướng dẫn các bước xử lý cấp tốc kịp thời và những phương pháp giúp phòng tránh tình trạng trẻ bị chảy máu cam.
Tìm hiểu về tình trạng chảy máu cam ở trẻ em
Chảy máu cam là gì?
Chảy máu cam (hay chảy máu mũi) xuất hiện khi các mạch máu nhỏ ở mũi bị vỡ và chảy máu. Đây là hiện tượng hết sức phổ biến, xuất hiện nhiều nhất ở trẻ 2-10 tuổi. Không rõ vì lý do gì, chảy máu mũi thường xảy ra nhiều hơn vào buổi sáng. Đa số trường hợp không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng.
Phân loại chảy máu cam
Chảy máu mũi được chia thành 2 loại, chảy máu mũi trước và chảy máu mũi sau.
Chảy máu mũi trước
Chiếm khoảng 90% trường hợp và dễ kiểm soát tại nhà hoặc cơ sở y tế. Xuất phát từ phía trước mũi. Vị trí hay bị chảy máu nhất là đám rối Kieselbach ở phần dưới của vách ngăn mũi. Khu vực này chứa nhiều mạch máu nhỏ rất dễ vỡ khi xì mũi hay khi có chấn thương cục bộ (ngoáy mũi, day mũi).
Rất phổ biến ở những vùng khí hậu hanh khô hay môi trường khô (dùng lò sưởi, máy điều hòa kéo dài). Tình trạng khô niêm mạc khiến vách ngăn mũi có vảy, nứt nẻ và chảy máu.
Thường chảy máu một bên. Máu mũi chủ yếu chảy ra phía trước (nếu có chảy xuống họng thì số lượng cũng ít). Chảy máu dai dẳng, khối lượng không nhiều. Thường ngừng chảy máu sau khi áp dụng các biện pháp sơ cứu. Trường hợp nặng cần ‘đốt’ điểm mạch bằng nitrat bạc hoặc hóa chất khác.
Chảy máu mũi sau
Chiếm khoảng 10% trường hợp, thường liên quan tới các mạch máu ở cao hơn và sâu hơn của mũi. Tuy không phổ biến ở trẻ em nhưng chảy máu mũi sau nguy hiểm hơn và khó kiểm soát hơn và thường cần được chăm sóc y tế. Thường xuất hiện ở người cao tuổi, người huyết áp cao hay trong chấn thương vùng mũi mặt.
Thường chảy máu cả hai bên. Máu mũi chảy ra phía sau và chủ yếu đi xuống họng. Máu chảy nhiều, có thể nguy kịch. Kiểm soát bằng nhét bấc mũi hoặc thắt mạch máu.
Những lý do khiến trẻ bị chảy máu cam
Có một số nguyên nhân thường gặp đã tác động đến những vi mạch máu này. Dẫn đến việc trẻ bị chảy máu cam:
- Nhóm nguyên nhân thường gặp: Chảy máu mũi vô căn – Chiếm 90%, lành tính và hay bị lặp lại khiến phụ huynh lo lắng.
- Nhóm nguyên nhân ít gặp hơn:
– Dị vật mũi: Kèm chảy mũi một bên, dịch mũi hôi, nghẹt mũi.
– Viêm mũi xoang.
– Một số bệnh lý huyết học.
- Nguyên nhân hiếm gặp: U vách ngăn, u xơ vòm mũi họng,… Hay bệnh lý dị dạng mạch máu.
Các phương pháp xử lý cấp tốc khi trẻ bị chảy máu cam
Khi trẻ bị chảy máu cam, cha mẹ cần bình tĩnh thao tác theo các bước cơ bản sau đây để giúp con mình vượt qua.
Các bước xử lý trẻ bị chảy máu cam:
Bước 1: Cần xác định được trẻ chảy máu mũi bên nào?
Trẻ nhỏ thường chảy máu cam một bên mũi. Tuy nhiên, khi bị chảy máu, trẻ thường có phản ứng dụi mũi khiến khó phân biệt máu cam chảy ra từ bên nào. Vì vậy, các mẹ khi phát hiện con bị chảy máu cam, tuyệt đối không để bé dụi mũi tiếp. Sau khi lau sạch mũi, mẹ hãy đặt đầu trẻ hơi cúi về phía trước để máu chảy ra. Và các mẹ sẽ nhận ra bên mũi nào chảy máu. Đồng thời, tư thế này khiến máu cam không chảy ngược về phía họng, gây nôn ói.
Bước 2: Tìm cách cầm máu cho bé
Lấy ngón tay đè lên cánh mũi trẻ, hơi ngửa đầu trẻ lên một chút và giữ nguyên khoảng 5 – 10 phút để máu ngừng chảy. Lưu ý, không bóp phần xương sống mũi hay chỉ ấn một bên cánh mũi. Làm vậy không thể giúp cầm máu mà còn làm trẻ bị đau. Bên cạnh đó, cũng không được thả tay ra quá sớm hoặc nhiều lần vì có thể khiến máu chảy kéo dài hơn do chưa thể hình thành được cục máu đông ngăn cản máu chảy.
Bước 3: Chăm sóc kỹ lưỡng cho trẻ sau khi bị chảy máu cam
Để trẻ nghỉ ngơi ở trạng thái tĩnh. Nếu máu cam vẫn tiếp tục chảy và bị chảy xuống cổ họng thì đặt trẻ nằm nghiêng cho máu cam chảy ra ngoài. Không được để trẻ nuốt máu này. Trẻ có thể trẻ sẽ bị ngộ độc, gây nôn mửa, đau bụng và khó chịu.
Một số phương pháp phòng tránh chảy máu cam ở trẻ
- Vệ sinh mũi cho trẻ: Có thể vệ sinh mũi cho trẻ khoảng 1 – 2 lần / tuần bằng nước muối sinh lý để ngừa các bệnh về xoang. Không nên lạm dụng cách này vì có thể làm mất đi chất nhầy tự nhiên phủ ở niêm mạc mũi khiến trẻ càng dễ bị khô mũi, nhiễm khuẩn, gây tổn thương niêm mạc mũi.
- Giữ ẩm cho mũi trẻ bằng cách bôi vaseline vào phần trước của vách mũi. Cho trẻ uống đủ nước để cân bằng độ ẩm của cơ thể với môi trường bên ngoài.
Một số lưu ý cần cảnh giác khi trẻ bị chảy máu cam
Chảy máu cam là một phản ứng thường gặp ở trẻ để đáp ứng lại các kích thích từ điều kiện sống. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan khi:
- Con chảy máu cam liên tục và không thể cầm máu sau hơn 7 – 10 phút bóp mũi. Lúc này cha mẹ nên kịp thời đưa trẻ đến trung tâm y tế gần nhất để sơ cứu, ngăn chặn mất máu ở trẻ.
- Trẻ thường xuyên bị chảy máu cam nhiều lần lặp đi lặp lại không rõ nguyên nhân. Đây có thể là dấu hiệu trẻ bị bệnh ở mũi. Cha mẹ cần đưa con đi khám kịp thời để tìm ra nguyên nhân và giải pháp điều trị.
- Trẻ bị chảy máu mũi đi kèm theo xuất hiện các vết tím bầm dập trên cơ thể. Hoặc chảy máu đồng thời ở khu vực khác như trong phân, nước tiểu,…
- Trẻ đang mắc các bệnh lý khác ảnh hưởng tới chức năng đông máu như bệnh gan, bệnh thận, bệnh hemophilia,…
- Tim đập nhanh, khó thở hoặc khạc hay nôn ra máu.
Nguồn: vinmec.com
