Từng có một thời, khi Trung Quốc cố gắng vượt qua Mỹ để trở thành cường quốc công nghệ hàng đầu thế giới, Bắc Kinh đã cho phép ngành công nghiệp Internet tự do phát triển. Kết quả là, các công ty công nghệ lớn của đất nước này đã có thể thỏa sức tung hoành với sự hỗ trợ của chính phủ. Tuy nhiên, những sự kiện gần đây cho thấy chính phủ Trung Quốc dường như đã thay đổi quan điểm và bắt đầu kiềm chế sự mở rộng của các công ty công nghệ lớn. Đầu tiên, tập đoàn tài chính Ant Group bất ngờ bị đình chỉ phát hành cổ phiếu IPO do áp lực pháp lý.
Trung Quốc ra chính sách hạn chế mở phạm vi hoạt động của doanh nhân
Hồi tháng 11, giới chức Trung Quốc đã giới thiệu dự thảo chính sách về chống độc quyền. Cho phép chính phủ có thể hạn chế các doanh nhân mở rộng phạm vi hoạt động. Theo Washington Post, dường như dự luật này hướng đến kiềm chế những “gã khổng lồ” công nghệ mạnh nhất. Bao gồm tập đoàn Alibaba (nhà đầu tư lớn nhất của Ant Group) và Tencent (nhà điều hành siêu ứng dụng WeChat).
Trong những ngày cuối cùng của năm 2020, giới chức Trung Quốc đã “bắn phát súng” mở màn. Bằng việc Tổng cục Quản lý Giám sát thị trường quốc gia Trung Quốc (SAMR) mở cuộc điều tra về hành vi độc quyền đối với Alibaba. Nhưng không đưa ra thông tin chi tiết. Trong khi đó, các cơ quan quản lý, cơ quan giám sát ngành ngân hàng sẽ giám sát Ant Group. Và đưa ra những quy định tài chính ngày càng nghiêm ngặt. Các đế chế công nghệ Trung Quốc như Alibaba, Tencent có thể sẽ đánh mất quyền lực chi phối thị trường. Do Bắc Kinh siết chặt kiểm soát hành vi kinh doanh độc quyền.
Những ảnh hưởng về kinh tế
Theo Bloomberg, chỉ trong một quãng thời gian ngắn, Trung Quốc đưa ra hàng loạt quy định cứng rắn để siết chặt quản lý các tập đoàn công nghệ khổng lồ. Alibaba lĩnh án phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD. Vì kinh doanh độc quyền. Ant Group buộc phải cải tổ cơ cấu. Nhà chức trách Bắc Kinh triệu tập đại diện 34 công ty lớn nhất Trung Quốc. Bao gồm Tencent và ByteDance. Và cảnh báo “đừng bao giờ vượt lằn ranh đỏ của pháp luật”. Giới chuyên gia bình luận thông điệp của Bắc Kinh là “thập kỷ bùng nổ của các tập đoàn công nghệ đã chấm dứt”.
Từ giờ, Alibaba, Ant Group hay Tencent sẽ không thể ồ ạt mở rộng quy mô kinh doanh. Dù sức mạnh tài chính và nguồn dữ liệu vượt trội. “Việc Ant Group phải cải tổ và Alibaba bị phạt 2,8 tỷ USD cho thấy thời kỳ vàng son của các tập đoàn công nghệ Trung Quốc đã trôi qua”. Bloomberg dẫn lời nhà phân tích Mark Tanner của hãng China Skinny (Thượng Hải).
Cần có những bước đi cẩn trọng hơn
“Ngay cả những doanh nghiệp chưa bị đụng đến cũng sẽ phải điều chỉnh lại chiến lược tăng trưởng. Và thích ứng với môi trường kinh doanh mới”, chuyên gia Mark Tanner nhấn mạnh. Giới quan sát cho rằng các công ty công nghệ Trung Quốc sẽ phải thận trọng hơn trong chiến lược thôn tính, sáp nhập. Ant Group sẽ phải tách mảng thanh toán trực tuyến khỏi mảng cho vay tiêu dùng. Và hạn chế hoạt động của quỹ thị trường tiền tệ Yu’ebao. Ngay cả các công ty chưa bị đưa vào tầm ngắm của chính phủ Trung Quốc như Pinduoduo cũng sẽ gặp khó khăn.
Trong một thập kỷ qua, các doanh nhân Trung Quốc như nhà sáng lập Alibaba Jack Ma và Pony Ma của Tencent. Họ đã gây dựng nên những đế chế kinh doanh trị giá hàng trăm tỷ USD trong lĩnh vực bán lẻ, truyền thông. Qua đó trở thành hình mẫu của thế hệ doanh nhân mới tại nước này. Tuy nhiên, các công ty công nghệ Trung Quốc tăng trưởng quá nhanh và ngày càng quyền lực. Thị trường công nghệ Trung Quốc trở thành nơi “thắng làm vua, thua làm giặc”.
Kết thúc thời kì hoàng kim
Các tập đoàn như Alibaba và Tencent ồ ạt thu gom dữ liệu người dùng. Mua lại các startup mới nổi. Buộc đối tác ký hợp đồng độc quyền… Alibaba và Tencent đã đầu tư hàng tỷ USD vào hàng trăm startup ở Trung Quốc. “Giọt nước tràn ly” hồi tháng 10/2020 khi Jack Ma chỉ trích hệ thống ngân hàng Trung Quốc là “tiệm cầm đồ” trước thời điểm Ant Group của ông phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO). Ant buộc phải hủy đợt IPO có quy mô 35 tỷ USD Và phải cải tổ hoạt động, Alibaba bị điều tra độc quyền. Thời điểm đó, định giá Alibaba sụt giảm 200 tỷ USD.
Sau đó, Tencent lọt vào tầm ngắm của chính quyền Trung Quốc. Và cũng bị điều tra về hành vi độc quyền. Cụ thể, trong mảng trò chơi trực tuyến và dịch vụ nhắn tin WeChat. Nguồn tin Bloomberg cho biết Pony Ma đã đến gặp các cơ quan quản lý Trung Quốc. Để trao đổi về việc tuân thủ các quy định chống độc quyền. “Thời kỳ bành trướng và phát triển thần tốc đã chấm dứt. Các công ty công nghệ Trung Quốc sẽ bị chính phủ quản lý chặt. Nhóm Big Tech sẽ phải đối mặt thực tế mới. Phải hạn chế các mảng kinh doanh không cốt lõi. Án phạt của Alibaba và vụ Ant Group hủy IPO là tấm gương”. Nhà phân tích Shen Meng của ngân hàng đầu tư Chanson & Co nhận định.
Tương lai mù mịt
Nhà phân tích Francis Chan của Bloomberg Intelligence cho rằng tương lai của Ant Group đang trở nên mờ mịt. Sau khi chính quyền Trung Quốc hạn chế sự kết nối giữa dịch vụ thanh toán Alipay với các dịch vụ tài chính khác. Các hạn chế với Yu’ebao cũng đe dọa tăng trưởng của mảng kinh doanh này. Công ty của Jack Ma sẽ phải xin giấy phép khi kinh doanh trong các mảng tài chính mới. Hãng cũng đối mặt với sự hạn chế ở mọi mảng cốt lõi. Từ thanh toán, cho vay tiêu dùng đến quản lý tài sản. Hai dịch vụ cho vay Huabei và Jiebei sẽ bị gói vào một công ty holding mới.
Theo chuyên gia Shen của Chanson & Co. Vấn đề lớn nhất với các công ty công nghệ Trung Quốc là theo quy định của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc. Các công ty thanh toán ngoài ngành ngân hàng, chiếm 50% thị phần giao dịch trực tuyến. Sẽ bị điều tra độc quyền. Nếu công ty bị xác định phạm pháp. Quốc vụ viện Trung Quốc sẽ công bố mức phạt. Bao gồm khả năng phân tách công ty đó. “Đây là cơn ác mộng đối với các doanh nhân công nghệ. Mọi công ty đều có thể lọt vào tầm ngắm của cơ quan quản lý”, chuyên gia Shen nhấn mạnh.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về thế giới số.
Nguồn: Vietnamnet.vn
